1. Quan niệm về giám định trong hoạt động thanh tra 

 Giám định nói chung là hoạt động khoa học, sử dụng những kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn, phương tiện kỹ thuật để nghiên cứu, xem xét một hiện tượng hoặc một vấn đề mà cơ quan nhà nước hoặc tổ chức, cá nhân cần tìm hiểu và xác định, giúp cho con người có nhận thức khách quan để giải quyết vấn đề nào đó một cách chính xác trên cơ sở khoa học. Theo quy định của pháp luật hiện hành, có thể tạm chia hoạt động giám định thành 2 loại hình:

          Một là, loại hình giám định tố tụng (giám định tư pháp): Đây là lĩnh vực duy nhất cho đến nay có luật chuyên ngành điều chỉnh, phạm vi hoạt động chỉ phục vụ cho tố tụng, nghĩa là để kết luận về chuyên môn những vấn đề có liên quan đến hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự, giải quyết vụ việc dân sự, vụ án hành chính theo trưng cầu của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hoặc theo yêu cầu của người yêu cầu giám định. Hệ thống tổ chức giám định tư pháp được phân thành 2 nhóm: Thứ nhất, các tổ chức giám định tư pháp công lập, được thiết lập ở 03 lĩnh vực có số vụ việc lớn nhất và phổ biến nhất trong hoạt động tố tụng là giám định kỹ thuật hình sự; giám định pháp y và giám định pháp y tâm thần thuộc quyền quản lý của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế (Điều 12 Luật Giám định tư pháp hiện hành). Thứ hai, các tổ chức giám định tư pháp theo vụ việc và người giám định theo vụ việc, thuộc các lĩnh vực do các bộ, cơ quan ngang bộ quản lý nhà nước như: Xây dựng, tài chính, văn hóa, thông tin và truyền thông, kế hoạch và đầu tư, tài nguyên và môi trường, giao thông - vận tải, khoa học và công nghệ, nông nghiệp, ngân hàng… (Điều 20 Luật Giám định tư pháp).

          Giám định tư pháp là hoạt động bổ trợ tư pháp có vai trò quan trọng đối với hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử. Chẳng hạn, trong hoạt động giám định tư pháp hình sự thì quá trình giải quyết vụ án, nhiều trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng phải cần đến sự trợ giúp của nhà chuyên môn - người giám định tư pháp trong việc xem xét, đánh giá về phương diện chuyên môn những vấn đề có liên quan của vụ án nhằm xác định chính xác hành vi phạm tội, tính chất, mức độ của hành vi phạm tội trong các vụ án hình sự, cũng như xác định lỗi của các đương sự trong các vụ án dân sự, hành chính (ví dụ: giám định ADN để lại hiện trường để truy tìm tội phạm, xác định cha cho con; giám định tình trạng tâm thần của kẻ giết người hàng loạt để làm cơ sở xác định trách nhiệm hình sự; giám định nguyên nhân của việc đổ nhà để xác định lỗi của bị đơn v.v.). Đặc biệt trong tình hình hiện nay, khi mà khoa học kỹ thuật phát triển, yếu tố kỹ thuật, chuyên môn của hành vi phạm tội và các tranh chấp trong các vụ án ngày càng nhiều và phổ biến thì yêu cầu cần phải có sự trợ giúp của giám định tư pháp cho hoạt động tố tụng ngày càng lớn và cần thiết hơn. Kết luận giám định ngày càng trở thành nguồn chứng cứ thiết yếu, quan trọng, giúp cho cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết vụ án được chính xác, khách quan và đúng pháp luật.

          Thực tế cho thấy, đối với các vụ án xâm phạm tính mạng, sức khoẻ con người cơ quan tiến hành tố tụng buộc phải trưng cầu giám định để xác định nguyên nhân chết, tính chất thương tích, mức độ tổn hại sức khoẻ hoặc khả năng lao động cũng như các trường hợp khác bắt buộc phải trưng cầu giám định theo quy định tại Điều 155 của Bộ luật tố tụng hình sự hiện hành. Ngoài ra, nhiều trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng thấy cần phải trưng cầu giám định để làm sáng tỏ vấn đề có liên quan trong vụ án. Có thể khẳng định rằng, phần lớn các vụ án hình sự cũng cần đến giám định tư pháp phục vụ cho việc giải quyết vụ án đó, thậm chí là không thể thiếu được.

          Hai là, loại hình giám định ngoài tố tụng (giám định dịch vụ): Đây là loại hình giám định rất rộng, giám định trong hoạt động thanh tra thuộc loại này, trong hoạt động thanh tra, giám định chỉ là một biện pháp nghiệp vụ, một hoạt động mang tính chất hành chính, quản lý được tiến hành nhằm mục đích làm căn cứ cho việc kết luận thanh tra. Phạm vi hoạt động thanh tra của cơ quan thanh tra rất rộng, ở đâu có quản lý ở đó có thanh tra nên nội dung giám định trong hoạt động thanh tra cũng rất phong phú. Trong hoạt động thanh tra, kết luận giám định là căn cứ quan trọng, tin cậy, bởi đây là nhận xét, đánh giá bằng văn bản của người giám định về đối tượng giám định theo nội dung trưng cầu, yêu cầu giám định, được coi là căn cứ làm cơ sở cho việc giải quyết vụ việc cần chứng minh, nếu việc giám định đó được tiến hành theo đúng quy định sẽ góp phần công khai, minh bạch trong mọi hoạt động, đặc biệt cần thiết cho hoạt động thanh tra. 

          Thanh tra là nội dung không thể thiếu của quản lý nhà nước, là giai đoạn cuối cùng trong chu trình quản lý, có vai trò kiểm định, đánh giá hiệu quả của quản lý nhà nước. Qua thanh tra để có các kiến nghị khắc phục những sơ hở, yếu kém, chồng chéo, đề xuất những biện pháp đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý, sửa đổi cơ chế, chính sách nhằm quản lý tốt hơn, hiệu quả hơn. Chính vì vậy, trong hoạt động quản lý nhà nước phải có thanh tra và thanh tra phải phục vụ cho yêu cầu quản lý nhà nước. Ở đâu có quản lý nhà nước thì ở đó phải tổ chức công tác thanh tra, có hoạt động thanh tra. Quản lý nhà nước mà không có thanh tra là quản lý suông, dễ quan liêu và xa rời thực tiễn. Hoạt động thanh tra được tiến hành bởi Đoàn thanh tra hoặc công chức được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành mà sản phẩm của hoạt động này là kết luận thanh tra. Có thể nói kết luận thanh tra là văn bản hành chính do người ra quyết định thanh tra ban hành căn cứ vào kết quả thanh tra, nhằm đánh giá việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của đối tượng thanh tra; kết luận về nội dung được thanh tra trong đó xác định rõ tính chất, mức độ vi phạm, nguyên nhân, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm; từ đó đề xuất, kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lí đối với cá nhân, tổ chức, cơ quan vi phạm pháp luật và sửa đổi, bổ sung cơ chế chính sách, pháp luật nhằm thực hiện tốt hơn công tác quản lý nhà nước. Kết luận thanh tra là căn cứ, cơ sở quan trọng để thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước ban hành những quyết định quản lý cụ thể. Kết luận thanh tra không thể thay thế cho quyết định của cơ quan quản lý hành chính và để những nội dung kiến nghị trong kết luận thanh tra được thực thi trên thực tế thì cần phải được chuyển hoá thành quyết định cá biệt của cơ quan hành chính.

          Kết luận thanh tra xác định các nội dung đã được thanh tra đối với đối tượng thanh tra, có vai trò quan trọng trong công tác quản lý nhà nước, là căn cứ, cơ sở để thủ trưởng cơ quan quản lý hành chính nhà nước xem xét, từ đó ra quyết định xử lý đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật; chấn chỉnh công tác quản lý, sửa đổi, bổ sung cơ chế chính sách, pháp luật để nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước. Thực tế cho thấy, chất lượng của kết luận thanh tra được thể hiện trên rất nhiều vấn đề như: Bảo đảm tính pháp lý, có căn cứ, tính khoa học, tính thuyết phục... Nội dung rõ ràng, kết luận cụ thể, chính xác, nhận xét đánh giá phải đầy đủ cơ sở chứng minh.

Đồng thời phải đảm bảo các yêu cầu bắt buộc khác như kịp thời, chính xác, khách quan và trung thực. Một kết luận thanh tra phải chứa đựng đầy đủ các yêu cầu này mới có thể tạo ra sự hoàn chỉnh và sức thuyết phục đối với đối tượng thanh tra cũng như các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, đồng thời bảo đảm cho việc tổ chức, thực hiện sau này. Chính vì vậy, Đoàn thanh tra khi rút ra kết luận phải luôn xuất phát từ những căn cứ khách quan, dựa trên những sự việc, hiện tượng đã được chứng minh là có thật trong thực tiễn. Để kết luận cụ thể, chính xác, nhận xét đánh giá có đầy đủ cơ sở chứng minh thì khi xét thấy cần có sự đánh giá về nội dung liên quan đến chuyên môn, kỹ thuật thì Trưởng đoàn thanh tra đề nghị người ra quyết định thanh tra quyết định trưng cầu giám định. 

Từ hướng tiếp cận trên, có thể đưa ra quan niệm về giám định trong hoạt động thanh tra như sau: 

          Giám định trong hoạt động thanh tra là việc người giám định sử dụng kiến thức, phương tiện, phương pháp khoa học, kỹ thuật, nghiệp vụ để kết luận những vấn đề về chuyên môn, kỹ thuật có liên quan đến hoạt động thanh tra theo trưng cầu của người ra quyết định thanh tra hoặc theo yêu cầu của người yêu cầu giám định nhằm cung cấp các căn cứ cho việc kết luận thanh tra của các cơ quan Thanh tra. 

          Đặc trưng cơ bản của hoạt động giám định trong hoạt động thanh tra là hoạt động chuyên môn do chuyên gia thực hiện. 

          Một là, giám định trong hoạt động thanh tra là giám định ngoài tố tụng và chỉ là một biện pháp nghiệp vụ, một hoạt động mang tính chất hành chính, quản lý được tiến hành nhằm xác định tính hợp pháp, hợp lý của hành vi, việc làm của đối tượng thanh tra. Giám định trong hoạt động thanh tra được thực hiện nhằm mục đích làm căn cứ cho việc kết luận thanh tra. Thanh tra làm cho chu trình quản lý nhà nước được khép kín, các hoạt động ban hành và tổ chức thực hiện quyết định quản lý được gắn bó chặt chẽ hơn, từ việc xem xét, đánh giá, kiểm chứng việc thực hiện các chủ trương, chính sách của đối tượng bị quản lý, đến việc đề xuất các biện pháp hoàn thiện chủ trương, chính sách, nâng cao hiệu quả quản lý của chủ thể. Đó là quy trình, là quy luật tất yếu trong bất cứ hoạt động quản lý của Nhà nước nào. Trong bối cảnh phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay thì vai trò của công tác thanh tra ngày càng cần thiết và quan trọng để quản lý nền kinh tế.

 Thanh tra là nội dung không thể thiếu của quản lý nhà nước, là giai đoạn cuối cùng trong chu trình quản lý, có vai trò kiểm định, đánh giá hiệu quả của quản lý nhà nước. Qua thanh tra để có các kiến nghị khắc phục những sơ hở, yếu kém, chồng chéo, đề xuất những biện pháp đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý, sửa đổi cơ chế, chính sách nhằm quản lý tốt hơn, hiệu quả hơn. Chính vì vậy, trong hoạt động quản lý nhà nước phải có thanh tra và thanh tra phải phục vụ cho yêu cầu quản lý nhà nước. Ở đâu có quản lý nhà nước thì ở đó phải tổ chức công tác thanh tra, có hoạt động thanh tra. Chính vì vậy, giám định trong hoạt động thanh tra có phạm vi rất rộng theo thẩm quyền của cơ quan thanh tra và không phải là giám định tư pháp. Bởi, giám định tư pháp là việc người giám định tư pháp sử dụng kiến thức, phương tiện, phương pháp khoa học, kỹ thuật, nghiệp vụ để kết luận về chuyên môn những vấn đề có liên quan đến hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự, giải quyết vụ việc dân sự, vụ án hành chính theo trưng cầu của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hoặc theo yêu cầu của người yêu cầu giám định theo quy định của pháp luật. 

          Như vậy, theo quan niệm này thì giám định tư pháp chính là giám định tố tụng, một hoạt động bổ trợ tư pháp mà các cơ quan tiến hành tố tụng dùng đề chứng minh tội phạm và người phạm tội; còn giám định trong hoạt động thanh tra là giám định ngoài tố tụng và chỉ là một biện pháp nghiệp vụ, một hoạt động mang tính chất hành chính, quản lý được tiến hành nhằm xác định tính hợp pháp, hợp lý của hành vi, việc làm của đối tượng thanh tra.

          Trong hoạt động thanh tra, kết luận giám định là căn cứ quan trọng, tin cậy, bởi đây là nhận xét, đánh giá bằng văn bản của người giám định về đối tượng giám định theo nội dung trưng cầu, yêu cầu giám định, được coi là chứng cứ làm cơ sở cho việc giải quyết vụ việc cần chứng minh. Nếu việc giám định đó được tiến hành theo đúng quy định sẽ góp phần công khai, minh bạch trong mọi hoạt động thanh tra, đặc biệt cần thiết cho hoạt động thanh tra. 

          Hai là, hoạt động giám định trong hoạt động thanh tra không mang tính quyền lực nhà nước. Khi thực hiện giám định, người giám định phải sử dụng những kiến thức nghiệp vụ, phương pháp phù hợp và phải thực hiện đúng các quy chuẩn chuyên môn của từng lĩnh vực cụ thể để thực hiện giám định. Người giám định có quyền độc lập đưa ra kết luận giám định, đồng thời người giám định chịu trách nhiệm cá nhân khi thực hiện giám định, không chịu sự chi phối từ bất kì cơ quan, tổ chức hay cá nhân nào. Xuất phát từ nguyên tắc chịu trách nhiệm cá nhân nên khi thực hiện giám định, người giám định không phải chịu chi phối từ phía cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền. Vì vậy, giám định trong hoạt động thanh tra không mang tính quyền lực nhà nước. 

          Ba là, để phục vụ cho việc đánh giá về nội dung liên quan đến chuyên môn, kỹ thuật làm căn cứ cho việc kết luận thanh tra, các cơ quan thanh tra có thể sử dụng nhiều biện pháp khác nhau nhằm thu thập chứng cứ và một trong những biện pháp đó là trưng cầu giám định. Cơ quan thanh tra có thể trưng cầu bất cứ chuyên gia nào có kiến thức về lĩnh vực chuyên môn liên quan đến nội dung thanh tra để thực hiện giám định. Với các chuyên gia, bên cạnh hoạt động chuyên môn thì hoạt động giám định chỉ là một công việc của họ. Cũng như các hoạt động giám định khác, giám định trong hoạt động thanh tra không được coi là một nghề mà là một hoạt động chuyên môn, giám định viên hầu hết là kiêm nghiệm.

          2. Vai trò của giám định trong hoạt động thanh tra

          Giám định trong hoạt động thanh tra là việc người giám định sử dụng kiến thức, phương tiện, phương pháp khoa học, kỹ thuật, nghiệp vụ để kết luận những vấn đề về chuyên môn, kỹ thuật có liên quan đến hoạt động thanh tra theo trưng cầu của người ra quyết định thanh tra hoặc theo yêu cầu của người yêu cầu giám định nhằm cung cấp những căn cứ cho việc kết luận thanh tra của các cơ quan Thanh tra. Vì vậy, để kết luận thanh tra của các cơ quan Thanh tra có hiệu lực, hiệu quả thì việc thu thập đầy đủ các tài liệu, chứng cứ có tính quyết định, mà một trong những nguồn chứng cứ quan trọng làm căn cứ cho kết luận thanh tra là kết luận giám định. Cho nên, vai trò của giám định trong hoạt động thanh tra thể hiện chủ yếu ở những phương diện sau:

          Một là, giám định trong hoạt động thanh tra được thực hiện nhằm cung cấp các chứng cứ làm căn cứ cho việc kết luận thanh tra. Thanh tra là nội dung của quản lý nhà nước nên giám định trong hoạt động thanh tra có vai trò quan trọng đối với hoạt động quản lý nhà nước, đồng thời góp phần bảo vệ một cách hữu hiệu các quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, công dân là đối tượng thanh tra. Thông qua việc tạo lập và cung cấp những chứng cứ quan trọng làm căn cứ cho việc ban hành kết luận thanh tra nhằm xem xét, đánh giá, xử lý của cơ quan quản lý nhà nước đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự quản lý theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục được quy định trong Luật thanh tra và các quy định khác của pháp luật.

          Việc phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi sai phạm của cá nhân, cơ quan có trách nhiệm, của các cá nhân, tổ chức là đối tượng bị quản lý sẽ bảo đảm trật tự, kỷ cương pháp luật trong hoạt động quản lý. Mặt khác, việc tìm ra những sơ hở, yếu kém, chồng chéo trong công tác quản lý, phát hiện những nội dung chưa phù hợp với yêu cầu thực tế khách quan, từ đó có các biện pháp sửa đổi, bổ sung, khắc phục kịp thời có vai trò quan trọng trong việc củng cố trật tự, kỷ cương, hoàn thiện cơ chế quản lý. 

          Không chỉ trong hoạt động tố tụng hình sự, trong hoạt động thanh tra, việc cung cấp chứng cứ làm căn cứ kết luận thanh tra được xem là một phần quan trọng trong hoạt động thanh tra. Trước diễn biến càng có nhiều vụ việc phức tạp, các đối tượng thanh tra xuất trình chứng cứ, tài liệu không rõ ràng và có nhiều mâu thuẫn với nhau. Thông qua hoạt động giám định sẽ làm rõ hơn, xác lập được chứng cứ phục vụ cho quá trình thanh tra, bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước và đối tượng thanh tra. 

          Hai là, giám định trong hoạt động thanh tra là một biện pháp quan trọng bảo đảm tính khách quan, đúng đắn trong hoạt động thanh tra, tránh oan sai, là một kênh quan trọng để đánh giá trình độ phát triển pháp luật và mức độ dân chủ của một quốc gia và hẹp hơn là của ngành Thanh tra. Hoạt động giám định trong thanh tra được tạo ra nhằm tránh việc kết luận sai, đúng người, đúng vi phạm, bảo đảm công bằng, khách quan, trước diễn biến có nhiều vụ việc phức tạp, hoặc các đối tượng thanh tra xuất trình chứng cứ, tài liệu không rõ ràng và có nhiều mâu thuẫn với nhau. Trong bối cảnh phát triển nền kinh tế thị trường, khoa học kỹ thuật phát triển, những vi phạm trong hoạt động quản lý ngày càng nhiều và tinh vi, tính chất phức tạp, mức độ thiệt hại ngày càng lớn thì vai trò của giám định trong hoạt động thanh tra ngày càng quan trọng. Thực tiễn thời gian qua cho thấy hoạt động giám định trong hoạt động thanh tra có ý nghĩa quan trọng đến hiệu quả và chất lượng của hoạt động thanh tra. Hoạt động giám định hướng hoạt động thanh tra theo cơ chế khách quan, minh bạch, đúng người đúng vi phạm, tránh oan sai, phục vụ tốt cho công tác quản lý.

          Thực tiễn hoạt động thanh tra trong thời gian dài, giám định trong hoạt động thanh tra là giám định ngoài tố tụng chưa được các cơ quan thanh tra, các ngành, các cấp nhận thức đầy đủ về bản chất, vai trò, ý nghĩa của hoạt động này trong việc bảo đảm tính khách quan, chính xác của kết luận thanh tra. Do đó, tổ chức, hoạt động giám định ngoài tố tụng chưa được các cấp ủy đảng, các ngành, các cấp quan tâm, chăm lo ngang tầm nhiệm vụ. Nguyên nhân này tác động không nhỏ đến sự phát triển của tổ chức và hoạt động cũng như chất lượng, hiệu quả của công tác giám định trong hoạt động thanh tra. Nhận thức của một số Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thanh tra cấp Trung ương và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, đặc biệt là của người đứng đầu chưa xác định đầy đủ về tầm quan trọng của công tác giám định trong hoạt động thanh tra cũng như trách nhiệm của cơ quan mình đối với công tác giám định trong hoạt động thanh tra. Nhận thức của lãnh đạo, cán bộ của nhiều ngành về vai trò, trách nhiệm của ngành mình đối với công tác giám định trong hoạt động thanh tra trong các vụ việc giám định trong hoạt động thanh tra còn hạn chế, chưa đầy đủ. Đoàn thanh tra và cán bộ ở các cơ quan tiến hành thanh tra còn thiếu kiến thức cần thiết về giám định giám định trong hoạt động thanh tra, thiếu sự chủ động, quyết đoán, chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của mình trong việc đánh giá, sử dụng kết luận giám định. Thiếu quy định cụ thể về căn cứ, cách thức trưng cầu giám định để bảo đảm việc trưng cầu giám định được đúng đắn, đáp ứng mục tiêu của cuộc thanh tra.

          Chính vì vậy, một trong những giải pháp nâng cao hiệu quả giám định trong hoạt động thanh tra là nâng cao nhận thức của Thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước các cấp, các ngành các cơ quan thanh tra về vai trò, ý nghĩa của giám định trong hoạt động thanh tra. Giám định trong hoạt động thanh tra là một trong những quyền yêu cầu trong quá trình thanh tra được ghi nhận tại Điều 48 Luật Thanh tra 2010. Tuy nhiên, trong thực tiễn hoạt động thanh tra thời gian qua cho thấy rất ít khi quyền trưng cầu giám định trong hoạt động thanh tra được sử dụng và kết quả cũng rất hạn chế. Thực trạng này có thể nói một phần là do một bộ phận cán bộ làm công tác thanh tra ở một số bộ, ngành, địa phương còn chưa quan tâm đúng mức đến chất lượng, giá trị của kết luận thanh tra cũng như vai trò, ý nghĩa của giám định trong hoạt động thanh tra. Vì vậy, cần nâng cao nhận thức của Thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước, các cơ quan thanh tra về ý nghĩa, tầm quan trọng của giám định trong hoạt động thanh tra là nhằm cung cấp các chứng cứ làm căn cứ cho việc kết luận thanh tra của các cơ quan Thanh tra là giải pháp quan trọng, đề từ đó có sự quan tâm, đầu tư xứng tầm cho công tác giám định trong hoạt động thanh tra. Thời gian tới, phải tạo được sự chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động của người ra quyết định thanh tra và Đoàn thanh tra góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra nói chung và nâng cao chất lượng, giá trị của kết luận thanh tra nói riêng. Trên cơ sở đó, đổi mới tư duy pháp lý, xây dựng hoàn thiện thể chế giám định trong hoạt động thanh tra cho phù hợp với điều kiện phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, cải cách hành chính, chiến lược phát triển ngành Thanh tra và thiết thực hơn là đảm bảo tính khách quan, chính xác, kịp thời, đúng pháp luật của kết luận thanh tra, qua đó nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra trong bối cảnh hiện nay.

          Nâng cao nhận thức về vai trò giám định trong hoạt động thanh tra vừa là đòi hỏi từ phía Thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước, các cơ quan thanh tra vừa là đòi hỏi từ phía đối tượng thanh tra, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong quá trình thanh tra và từ chính đội ngũ những người làm công tác giám định trong hoạt động thanh tra. Vì chỉ khi nhận thức đúng vai trò của công tác giám định trong hoạt động thanh tra, các cơ quan thanh tra quan tâm đến công tác giám định trong hoạt động thanh tra, mới tăng cường sử dụng biện pháp nghiệp vụ giám định trong hoạt động thanh tra, sử dụng kết quả giám định trong hoạt động thanh tra làm căn cứ để kết luận thanh tra đảm bảo khách quan, chính xác, kịp thời, đúng pháp luật, thông qua đó để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước, của cơ quan, tổ chức cá nhân là đối tượng thanh tra; đồng thời người làm công tác giám định mới tích cực, chủ động, tự giác, khách quan, vô tư khi tham gia vào giám định trong hoạt động thanh tra để bảo vệ chân lý khách quan và uy tín, đạo đức nghề nghiệp của mình. 

          Để Nâng cao nhận thức về vai trò giám định trong hoạt động thanh tra, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau: 
Thứ nhất, tổ chức tập huấn, quán triệt nhận thức của các ngành, các cấp về bản chất, vai trò, ý nghĩa của giám định trong hoạt động thanh tra đối với hoạt động thanh tra mà trực tiếp là nâng cao chất lượng kết luận thanh tra;

          Thứ hai, các cơ quan thanh tra, các cơ quan chuyên môn chủ quản đối với công tác quản lý giám định trong hoạt động thanh tra cần nâng cao tinh thần trách nhiệm và quan tâm hơn đối với hoạt động này;

          Thứ ba, tăng cường công tác phổ biến, quán triệt các quy định của pháp luật về giám định trong hoạt động thanh tra cho đội ngũ người tiến hành thanh tra;

          Thứ tư, đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho các người tiến hành thanh tra theo hướng tăng cường nội dung, thời lượng giảng dạy về giám định trong hoạt động thanh tra;

          Thứ năm, tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng về giám định trong hoạt động thanh tra qua các kênh thông tin như đài phát thanh truyền hình, báo thanh tra, báo điện tử, bản tin về hoạt động thanh tra;

          Thứ sáu, xây dựng và ban hành Quy chế phối hợp giữa cơ quan thanh tra với các cơ quan, đơn vị có liên quan trong quản lý hoạt động giám định ngoài tố tụng nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị hữu quan./.

Theo Lê Đức Trung 

Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra

Nguồn: http://www.issi.gov.vn